Značaj – Osnovni značaj analize hemijskih osobina zemljišta proističe iz potrebe upoznavanja njegovih važnijih osobina neophodnih za izvođenje meliorativnih mera popravke (kalcifikacija, humizacija, fosfatizacija i sl.), pravilan izbor i upotrebu mineralnih i organskih đubriva. Hemijskom analizom zemljišta dobijaju se podaci o njegovoj kiselosti (pH), sadržaju humusa, kalcijum karbonata, (CaCO3), azota, (N), fosfora (P) i kalijuma (K).
Uzimanje uzoraka – Uzimanje uzoraka zemljišta predstavlja jednu od najznačajnijih mera u pravilnoj primeni đubriva. Od toga kako je uzet uzorak zemljišta u velikoj meri zavise i rezultati analiza, pa otuda i ispravnost zaključka i preporuka za đubrenje.
Alat – za uzimanje uzoraka koriste se sonde raznih tipova, ašov, pedološki nož, PVC ili platnene kese, kofe etikete, pribor za pisanje.
Mesto uzimanja uzoraka – uzorak se uzima sa jedne katastarske parcele, jednog tipa zemljišta, pod istom kulturom i sa tipičnog mesta.
Dubina uzimanja uzoraka – za ratarske i povrtarske useve ona iznosi 0-30 cm, a za voćne vrste i vinovu lozu uzorci se uzimaju sa dve dubine: 0-30 cm i 30-60 cm.
Vreme uzimanja uzoraka – uzorci se uzimaju posle žetve ili berbe.
Pojedinačni uzorci se uzimaju sa 20-25 mesta na površini od 1-2 ha.
Šema uzimanja pojedinačnih uzoraka kod jednogodišnjih useva (ratarstvo i povrtarstvo) i pri podizanju višegodišnjih zasada.
Šema uzimanja pojedinačnih uzoraka u voćarstvu (dve dubine – dve odvojene posude).
Postupak – ašovom se izvadi grumen zemlje, zatim se uz ivicu rupe ponovo zabode ašov od površine do dubine od 30 cm. Pažljivo se izvadi tako da na ašovu ostane sloj zemlje i postupi kao na sledećoj slici:
Ukoliko se uzorkovanje vrši za voćarske kulture, sa istog mesta se uzima i drugi uzorak zemljišta sa dubine od 30-60 cm.
Ceo pstupak se ponavlja na svakom od određenih mesta na parceli.
Sve pojedinačne uzorke treba dobro izmešati i uzeti prosečan uzorak težine od 0,5 do 1,5 kg.
Svaki prosečan uzorak treba da prati etiketa na kojoj se upisuju sledeći podaci:
- Broj uzoraka
- Ime vlasnika gazdinstva
- Mesto (potes)
- Katastarski broj parcele
- Kultura
- Dubina uzimanja uzoraka
- Klasa
Radi utvrđivanja preciznih normi đubrenja, potrebno je da se kod voćarskih kultura i vinove loze navedu i podaci o ostvarenom prinosu i kvalitetu plodova u prethodnoj godini.
PSSS Kruševac